Trong thời đại công nghệ số hiện nay, việc “bắt cóc online” tinh vi ngày càng gia tăng, gây ra nhiều lo ngại về sự gắn kết trong gia đình và những rủi ro tiềm ẩn từ thế giới ảo. Các đối tượng xấu thường giả mạo công an hoặc cơ quan chức năng để lừa đảo, yêu cầu nạn nhân tự dàn dựng kịch bản bắt cóc nhằm mục đích tống tiền.
Thế giới mạng, vốn được xem là không gian để học tập, kết nối và giải trí, đang dần trở thành “vùng xám” ẩn chứa nhiều nguy hiểm không thể lường trước, đặc biệt với nhóm thanh thiếu niên. Theo báo cáo của Văn phòng Tổng Y sĩ Hoa Kỳ, trong năm 2023, có tới 95% trẻ em Mỹ từ 13-17 tuổi sử dụng mạng xã hội, và hơn một phần ba trong số họ sử dụng gần như liên tục. Tổ chức Common Sense Media của Mỹ cũng đưa ra số liệu vào năm 2025, khoảng 70% thanh thiếu niên Mỹ đã từng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để chia sẻ tâm tư, và hơn 30% trong số họ cho rằng họ chia sẻ nhữngเรื่อง nghiêm túc với AIมาก hơn là với người thật.
Ở Việt Nam, theo báo cáo của UNICEF – Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc – vào năm 2022, có tới 82% trẻ từ 12-13 tuổi và 93% trẻ từ 14-15 tuổi sử dụng Internet hàng ngày. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cảnh báo rằng thanh thiếu niên Việt Nam hiện đang sử dụng mạng xã hội với trung bình 5-7 giờ mỗi ngày.
Chuyên gia giáo dục, Phó Viện trưởng Viện Học tập suốt đời Tống Liên Anh chia sẻ rằng sự đứt gãy trong kết nối gia đình trong thời đại công nghệ bùng nổ như hiện nay không còn là chuyện hiếm gặp. Chuyên gia Tống Liên Anh đưa ra lời khuyên về giáo dục trong gia đình: “Đôi khi, chỉ cần một bữa cơm không có điện thoại, một buổi tối đi bộ cùng nhau, hay chỉ là cùng con xem lại một bộ phim cũ cũng có thể tạo ra sự kết nối. Tôi thường khuyên phụ huynh hãy học cách hỏi con về cảm xúc chứ không chỉ hỏi về điểm số hay thành tích. Một câu hỏi đơn giản như ‘Hôm nay con có vui không?’, ‘Có điều gì làm con mệt không?’ có thể mở ra cánh cửa để cha mẹ bước vào thế giới tâm tư đầy bí mật và xáo trộn của trẻ một cách tự nhiên.”
Chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh cũng cho rằng thế giới mạng xã hội đang có sức hút rất lớn với trẻ em. Trẻ em sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ với một người lạ trên mạng thay vì với bố mẹ. Mạng xã hội có nguy cơ tạo ra khoảng trống lớn giữa bố mẹ và con cái, đồng thời tạo ra chuỗi đứt gãy trong các mối quan hệ trong gia đình khi các thành viên đều muốn sử dụng điện thoại, lướt mạng hơn là cùng nhau trò chuyện.