Đào tạo nghệ thuật đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc xây dựng một hệ thống đào tạo hiệu quả, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp. Hiện nay, các cơ sở giáo dục đại học về nghệ thuật đã và đang đào tạo các trình độ trung cấp, cao đẳng và đại học. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vướng mắc trong việc tuyển sinh, tổ chức chương trình tích hợp, cấp văn bằng và triển khai kiểm định chất lượng.
Thạc sĩ Bùi Thanh Tú, Trưởng phòng Đào tạo, Quản lý khoa học và Hợp tác quốc tế của Học viện Múa Việt Nam, cho rằng việc bổ sung quy định pháp lý cho phép cơ sở giáo dục đại học nghệ thuật được tổ chức đào tạo từ trình độ trung cấp, cao đẳng là bước đi cần thiết. Điều này sẽ giúp “hợp thức hóa” một thực tiễn đã chứng minh được hiệu quả và tạo tiền đề quan trọng để hoàn thiện hệ sinh thái đào tạo tài năng nghệ thuật theo hướng chuyên nghiệp, bền vững.
Mô hình đào tạo tích hợp, dài hạn và cá thể hóa từ sớm đã được áp dụng ở nhiều quốc gia có nền đào tạo nghệ thuật phát triển. Tại Việt Nam, các cơ sở như Học viện Múa Việt Nam, Học viện Âm nhạc Thành phố Hồ Chí Minh, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam… đã vận hành mô hình tích hợp từ nhiều thập niên. Việc cho phép các trường đại học nghệ thuật tổ chức đào tạo từ trình độ trung cấp sẽ mở ra lộ trình liên thông hợp pháp, liên tục và tương thích với đặc thù phát triển năng lực của người học. Điều này còn giúp phát huy tối đa đội ngũ giảng viên là nghệ sĩ – nghệ nhân trong chính cơ sở giáo dục đại học nghệ thuật.
PGS.TS Nguyễn Huy Phương, Chủ tịch Hội đồng Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, cũng đồng tình với quan điểm trên và cho rằng lĩnh vực nghệ thuật có những đặc thù riêng biệt mà hệ thống Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học chưa thể bao quát hết. Ông đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định để “gỡ rối” cho đào tạo đặc thù, trong đó có việc công nhận tính đặc thù của giáo dục nghệ thuật, không chỉ ở phần giải thích thuật ngữ mà xuyên suốt trong các điều khoản về chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên, kiểm định chất lượng, chuẩn đầu ra, liên thông và cấp văn bằng.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đề xuất cần có các hướng dẫn chi tiết đi kèm về khung chương trình tích hợp, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng riêng, chuẩn đầu ra đặc thù, và cơ chế công nhận văn bằng – chuyển tiếp phù hợp với mô hình giáo dục đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật. Việc này sẽ giúp các cơ sở giáo dục đại học nghệ thuật có thể tự tin trong việc đào tạo và cấp văn bằng, đồng thời đảm bảo chất lượng đào tạo và quyền lợi của người học.
Để thực hiện được những điều này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý giáo dục, các cơ sở giáo dục đại học nghệ thuật và các chuyên gia trong lĩnh vực nghệ thuật. Việc xây dựng một hệ thống đào tạo hiệu quả và đặc thù cho lĩnh vực nghệ thuật sẽ giúp nâng cao chất lượng đào tạo và tạo ra những tài năng nghệ thuật xuất sắc cho đất nước.
Tìm hiểu thêm về đào tạo nghệ thuật và các vấn đề liên quan đến giáo dục nghề nghiệp.