Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nature đã xác định được nguyên nhân đằng sau sự gia tăng đột biến của ung thư phổi ở những người chưa từng hút thuốc. Ung thư phổi hiện đang là loại ung thư gây tử vong hàng đầu thế giới và thường khó chẩn đoán, dẫn đến việc nhiều bệnh nhân không thể được cứu chữa khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn. Mặc dù hút thuốc lá vẫn là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ung thư phổi, nhưng có đến 1 trong 5 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm là những người chưa từng hút thuốc.
Tốc độ gia tăng số ca ung thư phổi ở người không hút thuốc đang diễn ra với tốc độ đáng báo động. Theo giáo sư Ludmil Alexandrov, chuyên gia về y học tế bào và phân tử tại Đại học California, xu hướng đáng lo ngại là ngày càng nhiều người chưa từng hút thuốc mắc ung thư phổi, nhưng nguyên nhân vẫn chưa được hiểu rõ. Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ô nhiễm không khí có liên quan chặt chẽ với các loại đột biến ADN tương tự như khi hút thuốc.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích mã di truyền của các khối u phổi được lấy từ 871 người chưa từng hút thuốc ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á. Kết quả cho thấy cư dân ở khu vực có mức độ ô nhiễm không khí càng cao càng có nhiều đột biến gây ung thư hơn trong các khối u phổi. Đặc biệt, các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet (PM2.5) liên quan đến các đột biến gien, bao gồm gien TP53, vốn có liên quan đến việc hút thuốc lá. PM2.5 có thể xâm nhập vào máu và gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như bệnh tim.
Tiến sĩ Maria Teresa Landi, nhà dịch tễ học ung thư tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết đây là một vấn đề toàn cầu cấp bách và đang gia tăng mà các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã yêu cầu các quốc gia hành động mạnh mẽ hơn để chống lại ô nhiễm, thủ phạm giết chết 7 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Một phân tích tổng hợp gần đây cũng đã phát hiện tiếp xúc với mức độ PM2.5 cao làm tăng nguy cơ ung thư phổi thêm 8% và tử vong do căn bệnh này thêm 11%.
Giáo sư Ludmil Alexandrov nhấn mạnh rằng các phát hiện này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm thiểu ô nhiễm không khí để ngăn chặn các trường hợp ung thư phổi xảy ra ở những người chưa từng hút thuốc. Ông cũng kêu gọi các nhà nghiên cứu và các chuyên gia y tế cần tiếp tục điều tra và tìm hiểu thêm về mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí và ung thư phổi.
Việc hiểu rõ hơn về nguyên nhân của ung thư phổi ở những người chưa từng hút thuốc có thể giúp các nhà nghiên cứu và bác sĩ phát triển các chiến lược phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn. Đồng thời, các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí cũng có thể giúp giảm thiểu số ca ung thư phổi và các bệnh nghiêm trọng khác liên quan đến ô nhiễm.