Trong thời đại công nghệ số hiện nay, việc “bắt cóc online” tinh vi ngày càng gia tăng, gây ra nhiều lo ngại về sự gắn kết trong gia đình và những rủi ro tiềm ẩn từ thế giới ảo. Các đối tượng xấu thường giả mạo công an hoặc cơ quan chức năng để lừa đảo, yêu cầu nạn nhân tự dàn dựng kịch bản bắt cóc nhằm mục đích tống tiền.

Thế giới mạng, vốn được xem là không gian để học tập, kết nối và giải trí, đang dần trở thành “vùng xám” ẩn chứa nhiều nguy hiểm không thể lường trước, đặc biệt với nhóm thanh thiếu niên. Theo báo cáo của Văn phòng Tổng Y sĩ Hoa Kỳ, trong năm 2023, có tới 95% trẻ em Mỹ từ 13-17 tuổi sử dụng mạng xã hội, và hơn một phần ba trong số họ sử dụng gần như liên tục. Tổ chức Common Sense Media của Mỹ cũng đưa ra số liệu vào năm 2025, khoảng 70% thanh thiếu niên Mỹ đã từng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để chia sẻ tâm tư, và hơn 30% trong số họ cho rằng họ chia sẻ nhữngเรื่อง nghiêm túc với AIมาก hơn là với người thật.

Ở Việt Nam, theo báo cáo của UNICEF – Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc – vào năm 2022, có tới 82% trẻ từ 12-13 tuổi và 93% trẻ từ 14-15 tuổi sử dụng Internet hàng ngày. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cảnh báo rằng thanh thiếu niên Việt Nam hiện đang sử dụng mạng xã hội với trung bình 5-7 giờ mỗi ngày.

Chuyên gia giáo dục, Phó Viện trưởng Viện Học tập suốt đời Tống Liên Anh chia sẻ rằng sự đứt gãy trong kết nối gia đình trong thời đại công nghệ bùng nổ như hiện nay không còn là chuyện hiếm gặp. Chuyên gia Tống Liên Anh đưa ra lời khuyên về giáo dục trong gia đình: “Đôi khi, chỉ cần một bữa cơm không có điện thoại, một buổi tối đi bộ cùng nhau, hay chỉ là cùng con xem lại một bộ phim cũ cũng có thể tạo ra sự kết nối. Tôi thường khuyên phụ huynh hãy học cách hỏi con về cảm xúc chứ không chỉ hỏi về điểm số hay thành tích. Một câu hỏi đơn giản như ‘Hôm nay con có vui không?’, ‘Có điều gì làm con mệt không?’ có thể mở ra cánh cửa để cha mẹ bước vào thế giới tâm tư đầy bí mật và xáo trộn của trẻ một cách tự nhiên.”

Chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh cũng cho rằng thế giới mạng xã hội đang có sức hút rất lớn với trẻ em. Trẻ em sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ với một người lạ trên mạng thay vì với bố mẹ. Mạng xã hội có nguy cơ tạo ra khoảng trống lớn giữa bố mẹ và con cái, đồng thời tạo ra chuỗi đứt gãy trong các mối quan hệ trong gia đình khi các thành viên đều muốn sử dụng điện thoại, lướt mạng hơn là cùng nhau trò chuyện.

Một gia đình ở Hà Nội với 4 đứa con đã hoàn thành chuyến du lịch xuyên Việt sau 20 ngày, với quãng đường dài lên đến 4.000km. Đây là hành trình mà gia đình chị Chử Thị Thúy Thoa đã dành hơn một tháng để lên kế hoạch tỉ mỉ, nhằm tạo ra những trải nghiệm đáng nhớ và gắn kết giữa các thành viên.

Gia đình chị Thoa đã có một chuyến du lịch dài và đáng nhớ, bắt đầu từ việc lên kế hoạch đến chuẩn bị cho mọi thứ. Mỗi năm, vợ chồng chị Thoa đều đưa các con đi du lịch vào dịp hè và Tết Nguyên đán, nhằm giúp các con có thời gian nghỉ ngơi sau kỳ học căng thẳng, và dành thời gian gắn kết với bố mẹ, chăm sóc các em. Với gia đình có 4 bạn nhỏ, chênh lệch độ tuổi lớn, việc tìm kiếm địa điểm phù hợp với cả 4 bạn không hề dễ dàng. Vì vậy, vợ chồng chị Thoa quyết định dừng chân ở mỗi tỉnh ít nhất 2 ngày để các con có thể khám phá và trải nghiệm.

Mỗi ngày, gia đình chị Thoa sẽ chia thành hai phần: một ngày dành để đưa 2 con gái lớn tham quan, tìm hiểu di tích lịch sử, bảo tàng địa phương. Đây là cơ hội để các con học lịch sử trực quan, mở rộng kiến thức, giúp ích cho quá trình học tập trên trường và biết trân trọng những gì đang có. Ngày tiếp theo, cả nhà sẽ ưu tiên tới bãi biển, nông trại, khu vui chơi cho 2 bạn nhỏ khám phá. Do thời tiết tại các địa điểm đều nắng, nóng, nên nhà mình thường tranh thủ dậy sớm đi chơi, rồi trưa về khách sạn nghỉ ngơi. Tới chiều mát, cả nhà mới tiếp tục ra ngoài khám phá.

Một trong những trải nghiệm đáng nhớ nhất của gia đình Hà Nội là tour đêm trên cù lao Mái Nhà, Đắk Lắk. Hòn đảo nhỏ hoang sơ, không có nhà dân, sở hữu bãi biển trong veo thấy đáy, những bãi đá lớn nhỏ hình thù kỳ thú. Trước khi ra đảo, gia đình Hà Nội ở một đêm tại làng chài Phước Đồng. Buổi sáng, họ dậy sớm ngắm những đoàn thuyền, chọn mua hải sản tươi rói với giá rẻ, mang về homestay nhờ chế biến. Trải nghiệm đáng nhớ khác là bữa hải sản ngon lành và đều phải khen: Đây là bữa hải sản ngon nhất từng ăn. Ăn trưa ở làng chài xong xuôi, gia đình lên ca-nô ra cù lao Mái Nhà. Chi phí tour qua đêm là 650.000 đồng/người lớn, 2 bé 3 tuổi được miễn phí, bao gồm ca-nô đưa đón, lều trại qua đêm, nước uống, bữa tối hải sản và bữa sáng, chơi thuyền SUP.

Nơi gia đình dừng chân lâu nhất là Đà Nẵng và Hội An, dù đây là lần thứ 5 họ ghé thăm. Nơi đây có cảnh quan đẹp, đồ ăn ngon, giá thành hợp lý. Đặc biệt, con người thân thiện, nhiệt tình, mến khách.

Tổng chi phí lưu trú trong 19 đêm là gần 20 triệu đồng. Nhà mình thường thuê phòng 2 giường lớn hoặc 2 phòng. Gia đình Hà Nội ưu tiên thưởng thức đặc sản địa phương ở những quán nổi tiếng. Món ăn ngon, hấp dẫn nhưng hạn chế là thường rất đông khách, phải xếp hàng chờ.

Chi phí ăn uống của gia đình khoảng 1,8-2 triệu đồng/ngày. Chi phí tham quan, vui chơi, gửi xe, giặt là, tiêu vặt, chị Thoa ước chừng 10 triệu đồng. Ngoài ra, chi phí xăng xe, cầu đường vào khoảng 10 triệu đồng.

So với đi du lịch bằng máy bay như trước đây, thì mình thấy mức chi phí như thế này rẻ hơn nhiều mà lại đa dạng trải nghiệm. Chuyến đi của gia đình diễn ra thuận lợi, 4 bạn nhỏ có nhiều trải nghiệm thú vị, bổ ích, ‘bỏ quên’ điện thoại, tivi. Vợ chồng chị Thoa cũng có khoảng thời gian nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng để trở về tiếp tục làm việc.