Trong thời đại hiện nay, việc phát triển kỹ năng cho con trẻ thông qua các hoạt động ngoại khóa và lớp năng khiếu sáng tạo đang trở thành một phần quan trọng trong việc giáo dục và định hướng cho trẻ em, bên cạnh việc tập trung vào việc học kiến thức phổ thông tại trường học. Các hoạt động ngoại khóa và lớp năng khiếu không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng nghệ thuật mà còn kích thích khả năng quan sát, phân tích và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.

Gần đây, các lớp học mỹ thuật tư duy sáng tạo, nhảy múa, biểu diễn và ca hát đang được các em thiếu nhi yêu thích và nhiều phụ huynh lựa chọn cho con theo học. Những lớp học này đóng vai trò không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng nghệ thuật mà còn giúp trẻ tự tin hơn, hòa nhập tốt hơn với bạn bè và có thêm nhiều cơ hội để tham gia vào các buổi biểu diễn, sự kiện.

Ở lớp mỹ thuật tư duy sáng tạo do cô Trương Thị Quyên đảm nhận tại phường Sơn Đông, các bé từ 4 đến 12 tuổi được học vẽ với nhiều cấp độ khác nhau, từ làm quen đến pha màu, tô màu và vẽ theo chủ đề. Cô giáo thực hiện vai trò như người hướng dẫn cơ bản và gợi mở để các bé có thể tự do phát triển khả năng nghệ thuật của mình theo cách riêng.

Với kinh nghiệm giảng dạy, cô Trương Thị Quyên chia sẻ rằng việc tiếp cận hội họa giúp trẻ tự do và sớm bước vào chặng đường khám phá thế giới muôn màu xung quanh mình. Quá trình học mỹ thuật và tham gia các hoạt động thủ công sáng tạo không chỉ giúp trẻ học hỏi mà còn phát triển khả năng riêng của bản thân trong môi trường vui vẻ và sáng tạo.

Nhiều phụ huynh đánh giá cao việc cho con tham gia các lớp năng khiếu và kỹ năng sống, giúp con được giải trí, tự tin hơn và có thêm nhiều trải nghiệm cuộc sống ngoài những gì được học trên sách vở. Tuy nhiên, việc lựa chọn cho con tham gia các lớp học kỹ năng sống và trải nghiệm cần dựa trên niềm đam mê, sở thích và sự hứng thú của con để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Theo ThS Hà Hoàng Hiếu, Tổng Giám đốc Hệ thống Giáo dục SAM EDTECH, các hoạt động phát triển kỹ năng mềm và kỹ năng sống cho thiếu nhi hiện nay được tổ chức rất đa dạng, bao gồm các hình thức như thảo luận trên lớp, sinh hoạt chuyên đề tại sân trường, hoặc các hoạt động nghệ thuật, thể thao, thủ công, STEM và trải nghiệm thực tế.

Thông qua những hoạt động này, trẻ được rèn luyện và phát triển tư duy cũng như nhận thức cá nhân, khám phá bản thân, xác định điểm mạnh và điểm yếu, hình thành lối tư duy tích cực và chủ động trong học tập cũng như trong cuộc sống hàng ngày. Hơn nữa, việc đẩy mạnh các hoạt động này giúp trẻ mở rộng mối quan hệ bạn bè và gia tăng trải nghiệm cuộc sống ngoài những kiến thức trong sách vở.

Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh, việc lựa chọn ngành học đã trở thành một quyết định quan trọng cho tương lai. Viện CFA và Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York đã công bố những phát hiện mới về ngành tài chính và các ngành học khác, chỉ ra sự thay đổi trong tiêu chí tuyển dụng và nhu cầu của thị trường lao động.

Theo báo cáo của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, các ngành học đại học có tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất tại Mỹ bao gồm: Khoa học dinh dưỡng (0,4%), Dịch vụ xây dựng (0,7%), Khoa học động thực vật (1%), Kỹ thuật xây dựng (1%), Giáo dục đặc biệt (1%), Nông nghiệp (1,2%), Giáo dục mầm non (1,3%), Kỹ thuật hàng không vũ trụ (1,4%), Điều dưỡng (1,4%), và Khoa học trái đất (1,5%).

Những số liệu này cho thấy các ngành STEM như khoa học máy tính, từng là điểm nóng tuyển dụng trong suốt giai đoạn hậu đại dịch, cũng ghi nhận tỷ lệ thất nghiệp cao. Trong khi đó, nhu cầu tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp các ngành khoa học xã hội và nhân văn lại đang gia tăng. Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) đang góp phần làm đảo lộn những định hướng nghề nghiệp truyền thống.

Nếu trước đây, các ngành công nghệ và tài chính được xem là ‘vùng đất hứa’ thì nay, nhu cầu về tư duy sáng tạo, khả năng giao tiếp, xử lý tình huống – những kỹ năng đặc trưng của khối ngành nhân văn – lại ngày càng được đề cao. Ông Peter Watkins, Giám đốc cao cấp phụ trách chương trình đại học của Viện CFA, cho rằng AI đang thay đổi cả giá trị của tấm bằng đại học.

Ông Robert Goldstein, Giám đốc vận hành của tập đoàn BlackRock, cũng thẳng thắn thừa nhận công ty đang ưu tiên tuyển dụng sinh viên các ngành như lịch sử, văn học Anh – những người có khả năng tư duy tổng hợp, phân tích sâu sắc và linh hoạt trong môi trường công nghệ biến đổi. Trong bối cảnh AI dần đảm nhiệm các công việc mang tính kỹ thuật, khả năng ‘làm người’ – với tư duy phản biện, sáng tạo và cảm xúc – trở thành lợi thế cạnh tranh mới.

Lựa chọn ngành học cần cân bằng giữa đam mê và thực tế. Kết quả khảo sát và số liệu thực tế đều cho thấy sinh viên ngày nay ngày càng thực tế hơn trong việc lựa chọn ngành học. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc chỉ nên chọn ngành ‘hot’. Ngược lại, những ngành tưởng chừng ít ‘ăn khách’ lại đang khẳng định vai trò ngày càng quan trọng trong kỷ nguyên AI.

Thị trường lao động đang không ngừng biến động. Một ngành có thể là ‘ngôi sao’ hôm nay nhưng trở nên dư thừa chỉ sau vài năm. Chính vì vậy, các bạn trẻ cần hiểu rõ thế mạnh, sở thích của bản thân, đồng thời cập nhật thường xuyên thông tin về nhu cầu nhân lực và xu hướng nghề nghiệp trong tương lai.

Chọn ngành học không chỉ là bước khởi đầu cho sự nghiệp, mà còn là quyết định chiến lược về đầu tư cá nhân. Trong bối cảnh AI và công nghệ số đang làm thay đổi sâu sắc thị trường lao động, một tấm bằng đại học chỉ phát huy giá trị khi nó được lựa chọn dựa trên sự kết hợp hài hòa giữa đam mê, năng lực cá nhân và hiểu biết thực tế về xu hướng nghề nghiệp.

Học sinh, sinh viên cần hướng tới sự linh hoạt, khả năng thích ứng và tư duy dài hạn – những yếu tố ngày càng được các nhà tuyển dụng đánh giá cao. Việc lựa chọn ngành học phù hợp sẽ giúp các bạn trẻ có cơ hội phát triển sự nghiệp và đạt được thành công trong tương lai. Xem thêm thông tin về các ngành học và xu hướng nghề nghiệp tại https://www.cfa.institute.org/ và https://www.newyorkfed.org/.

Trong thời đại số, nhiều trường đại học tại Việt Nam đã tổ chức các khóa học khám phá công nghệ trong dịp hè, nhằm định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông. Một trong những khóa học nổi bật là chương trình STEM ‘Lập trình cho Mobile Robot’ tại Trường Đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng.

Chương trình này đã thu hút 32 học sinh từ các trường phổ thông trên địa bàn thành phố Đà Nẵng tham gia. Trong 4 tuần học tập, các học sinh đã được tiếp cận với những kiến thức lập trình tiên tiến, trực tiếp thực hành và trải nghiệm công nghệ với mobile robot. Các giảng viên và sinh viên trợ giảng đã hỗ trợ học sinh giải quyết các thử thách thực tế và rèn luyện kỹ năng logic và làm việc nhóm.

Học sinh Trần Xuân An, lớp 10/1, Trường THPT Thái Phiên (Thanh Khê, Đà Nẵng) chia sẻ rằng khóa học đã giúp em tự tin hơn với môn Tin học và phát triển kỹ năng viết code và làm việc nhóm. Em Lê Viết Nhật Quang, lớp 10 A3, Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn cũng nhận xét rằng khóa học phù hợp với học sinh bắt đầu tìm hiểu về lập trình và đam mê robot.

PGS.TS Lê Tiến Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng cho rằng khóa học này không chỉ là hoạt động ngoại khóa mà còn là cơ hội để học sinh phổ thông tiếp cận sớm với môi trường nghiên cứu, thực hành và sáng tạo trong không gian đại học hiện đại.

Ngoài ra, nhiều trường học tại Đà Nẵng cũng đã tổ chức các khóa học lập trình và STEM miễn phí cho học sinh phổ thông. Trường THCS Nguyễn Lương Bằng (Liên Chiểu, Đà Nẵng) đã tổ chức 3 lớp học lập trình tin học miễn phí cho gần 100 học sinh và 1 lớp học STEM cho 20 học sinh tiểu học và THCS.

Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật, Đại học Đà Nẵng cũng đã tổ chức cuộc thi Lập trình điều khiển robot tự động năm 2025 với chủ đề “Robot tự hành – An toàn giao thông” trong tháng 7 này. Cuộc thi này nhằm nâng cao nhận thức về an toàn giao thông cho sinh viên và hưởng ứng phong trào “Giao thông an toàn” trong cộng đồng.

Các khóa học và cuộc thi này đã lan tỏa tinh thần sáng tạo và định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông trong thời đại số.