Cuộc đời của mỗi đứa trẻ chỉ có một lần, và chúng ta cần cho chúng dũng khí để yêu đời. Mới đây, một chương trình truyền hình nổi tiếng của Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) đã tiết lộ một thực tế đáng báo động về những đứa trẻ từ 6 đến 16 tuổi đang phải đối mặt với các vấn đề tâm lý nghiêm trọng. Tất cả các em đều được chẩn đoán mắc trầm cảm ở mức độ khác nhau, với nguyên nhân đa dạng như bạo lực gia đình, áp lực học hành và sự kỳ vọng quá mức từ bố mẹ.

Một cuộc khảo sát kéo dài 9 năm do Bệnh viện An Định Bắc Kinh chủ trì trên hơn 73.000 trẻ em và thanh thiếu niên từ 6-16 tuổi cho thấy tỷ lệ trẻ em mắc rối loạn tâm lý tại Trung Quốc đã lên tới 17,5%. Đây là một con số đáng báo động, đòi hỏi sự quan tâm và thay đổi từ phía gia đình và xã hội. Con số này không chỉ phản ánh tình trạng tâm lý của trẻ em tại Trung Quốc mà còn đặt ra câu hỏi về cách chúng ta đang nuôi dạy và chăm sóc thế hệ tương lai.

Nhiều cha mẹ hiện nay áp dụng phương pháp giáo dục “miệng nói tự do, tay siết chặt”, tạo ra áp lực và khiến tinh thần của con trẻ bị bào mòn. Sự kỳ vọng và kiểm soát quá mức từ phụ huynh đã khiến nhiều trẻ em cảm thấy mất phương hướng, mất động lực sống và dần dẫn đến trầm cảm. Đây là một vòng tròn luẩn quẩn mà chúng ta cần phá vỡ để giúp trẻ em phát triển một cách lành mạnh và tích cực.

Để giải quyết vấn đề này, cha mẹ cần học cách lắng nghe và thấu cảm với con. Thay vì quát mắng, hãy nhẹ nhàng dẫn dắt và giúp con tìm cách sửa sai. Cho con không gian để thư giãn, giải tỏa áp lực và được “thở”. Hãy là “bình chứa áp lực” của con, giúp con vững vàng và ít tổn thương hơn. Sự thay đổi trong cách tiếp cận giáo dục và chăm sóc con cái là cần thiết để giúp trẻ em vượt qua những khó khăn tâm lý.

Trẻ trầm cảm, chán học, nổi loạn đều là tín hiệu cần được “lắng nghe”. Đừng trách móc, hãy xem đó là lời cầu cứu từ tâm lý con. Nếu cha mẹ lắng nghe, con sẽ có cơ hội hồi phục. Hãy thay đổi trước khi quá muộn, coi con là một con người độc lập, tôn trọng mọi nỗ lực dù nhỏ nhất và lắng nghe những tín hiệu tinh tế từ cảm xúc con. Bằng cách đó, chúng ta có thể giúp con cái mình xây dựng một tương lai tươi sáng và khỏe mạnh hơn.

Trại hè, một môi trường rèn luyện kỹ năng sống và tư duy lãnh đạo cho trẻ em, đang trở thành một xu hướng phổ biến trong những năm gần đây. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, nhiều trại hè đang mọc lên một cách nhanh chóng, với những lời quảng bá hấp dẫn nhưng chất lượng thực tế không đảm bảo. Nhiều phụ huynh đã chia sẻ về những trải nghiệm đáng thất vọng và thậm chí là bức xúc khi đón con trở về từ những trại hè kém chất lượng. Con của họ trở về trong tình trạng mệt mỏi, hoảng loạn, và thậm chí bị ám ảnh tâm lý kéo dài. Những câu chuyện về trẻ em bị bắt nạt, bị đánh, và dọa ma trong trại hè đã được chia sẻ rộng rãi trên các phương tiện truyền thông.

Chuyên gia tâm lý giáo dục và tư vấn kỹ năng sống Nguyễn Lệ Thủy đã chỉ ra ba ‘góc khuất’ phổ biến trong các trại hè hiện nay. Thứ nhất, nhiều trại hè xây dựng chương trình hấp dẫn trên giấy tờ nhưng thực tế tổ chức thường không được như lời quảng cáo. Thứ hai, điều kiện ăn ở, vệ sinh và chăm sóc sức khỏe ở nhiều trại hè không đảm bảo. Thứ ba, đội ngũ phụ trách thiếu năng lực và kinh nghiệm thực tế. Đây là những vấn đề cần được quan tâm và giải quyết để đảm bảo chất lượng và sự an toàn cho trẻ em tham gia trại hè.

Theo khảo sát, các chương trình trại hè hiện nay có mức chi phí khá đa dạng, từ 3 đến 20 triệu đồng, tùy theo thời gian và hình thức tổ chức. Tuy nhiên, chi phí cao không đồng nghĩa với chất lượng. Các chuyên gia tâm lý nhận định rằng nếu được tổ chức bài bản và có tâm, trại hè sẽ là môi trường lý tưởng giúp trẻ rèn luyện sự tự tin, khả năng thích nghi và tinh thần tập thể. Tuy nhiên, khi thiếu chuẩn mực trong tổ chức, trại hè có thể trở thành ‘lỗ hổng’ lớn trong quá trình phát triển nhân cách của trẻ.

Là một nhà giáo đã có nhiều năm gắn bó với học sinh, bà Đặng Thị Mẫn cho rằng giáo dục trải nghiệm là một xu hướng tiến bộ, phản ánh đúng tinh thần đổi mới trong giáo dục hiện đại. Những hoạt động như trại hè, học kỳ quân đội, dã ngoại, rèn kỹ năng sống… nếu được tổ chức bài bản sẽ mang đến cho học sinh nhiều giá trị, từ rèn luyện kỹ năng sống, phát triển tư duy độc lập cho đến việc hình thành nhân cách và thái độ tích cực với cuộc sống. Điều quan trọng là phụ huynh và các cơ quan quản lý cần phải kiểm tra, đánh giá kỹ lưỡng trước khi cho phép các trại hè hoạt động.

Một kỳ nghỉ hè đáng nhớ là khi trẻ có được trải nghiệm tích cực, cảm giác an toàn và niềm tin vào bản thân. Tuy nhiên, nếu lựa chọn sai, cái giá phải trả không chỉ là tiền bạc mà còn là những tổn thương tâm lý âm thầm nhưng có thể để lại hậu quả lớn đối với trẻ. Vì vậy, việc lựa chọn một trại hè uy tín, chất lượng là vô cùng quan trọng để đảm bảo trẻ em có một kỳ nghỉ hè thật sự ý nghĩa và an toàn.