Bài thuốc dân gian từ tía tô và gừng được nhiều người áp dụng để chữa cảm lạnh, ho, và hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể sử dụng bài thuốc này một cách an toàn.

Tía tô và gừng là hai nguyên liệu phổ biến trong y học cổ truyền Việt Nam. Tía tô có vị cay, tính ấm, giúp giải cảm, tiêu viêm, và an thai. Gừng cũng có tính ấm, hỗ trợ kháng khuẩn, tiêu hóa, và trị ho. Khi kết hợp hai nguyên liệu này, chúng tạo thành bài thuốc giúp hạ sốt, giảm ho, và hỗ trợ tiêu hóa.

Nhiều người sử dụng nước lá tía tô nấu với gừng để uống khi bị cảm lạnh, hoặc nấu cháo giải cảm với tía tô, gừng, hành lá. Ngoài ra, nước lá tía tô cũng được dùng để hỗ trợ giảm cân nhờ khả năng thúc đẩy trao đổi chất.

Lá tía tô và gừng tươi

Theo lương y Bùi Đắc Sáng (Hội Đông y Hà Nội), dù là bài thuốc lành tính, nhưng người dùng cần thận trọng, đặc biệt là những trường hợp sau:

Người có cơ địa dị ứng

Tía tô và gừng có thể gây phản ứng dị ứng ở một số người nhạy cảm, với triệu chứng như nổi mề đay, ngứa, sưng môi, hoặc khó thở. Người dùng cần thử lượng nhỏ trước khi sử dụng thường xuyên, đặc biệt nếu có tiền sử dị ứng với tinh dầu hoặc thảo dược.

Phụ nữ mang thai

Phụ nữ mang thai nên sử dụng nước lá tía tô và gừng theo chỉ định của bác sĩ hoặc lương y có chuyên môn. Không nên lạm dụng bài thuốc này vì tính ấm và hoạt chất trong lá tía tô có thể ảnh hưởng đến huyết áp hoặc kích thích tử cung.

Người đang dùng thuốc điều trị bệnh nền

Tía tô và gừng có thể tương tác với một số loại thuốc điều trị huyết áp, tiểu đường, hoặc thuốc chống đông máu. Người đang điều trị bệnh mạn tính nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng các loại nước sắc từ thảo dược.

Người bị huyết áp cao hoặc nhiệt cơ địa

Cả tía tô và gừng đều có tính ấm, có thể khiến tình trạng trở nên trầm trọng nếu người có thể trạng nhiệt dùng thường xuyên. Nên dùng với liều lượng vừa phải và không sử dụng liên tục quá 5-7 ngày.

Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi

Hệ tiêu hóa và khả năng chuyển hóa dược tính của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện, dễ bị kích ứng bởi tinh dầu hoặc chất cay trong tía tô và gừng. Không nên cho trẻ dưới một tuổi uống nước lá tía tô và gừng.

Sử dụng đúng cách để đạt hiệu quả

Người khỏe mạnh có thể dùng nước tía tô gừng như một biện pháp hỗ trợ sức khỏe. Tuy nhiên, cần đảm bảo dùng nguyên liệu sạch, nấu kỹ, và không uống khi bụng đói hoặc lúc đang sốt cao. Mỗi lần chỉ nên uống từ 150-250 ml, 1-2 lần mỗi ngày và không dùng kéo dài quá một tuần.

Trước khi áp dụng bài thuốc dân gian từ tía tô và gừng, người dùng nên hỏi ý kiến chuyên gia để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.

Kỷ tử, hay còn gọi là câu kỷ tử, là một vị thuốc quen thuộc trong y học cổ truyền với vị ngọt, tính bình, giúp bổ thận, dưỡng huyết, sáng mắt và sinh tinh. Đặc biệt, kỷ tử còn nổi tiếng với khả năng hỗ trợ nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Theo ThS.BS Nguyễn Thu Trang, khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Trung ương quân đội 108, kỷ tử chứa nhiều hoạt chất có lợi cho hệ miễn dịch.

Tác Dụng Của Kỷ Tử Trong Y Học Hiện Đại

Y học hiện đại đã nghiên cứu và ghi nhận kỷ tử chứa nhiều vitamin C, A, kẽm, sắt và polysaccharide – những hoạt chất giúp tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa và bảo vệ tế bào khỏi các tác nhân gây hại. Với những lợi ích này, kỷ tử trở thành một nguyên liệu quan trọng trong nhiều bài thuốc dân gian.

Kỷ tử và lợi ích cho sức khỏe

Bốn Bài Thuốc Đơn Giản Từ Kỷ Tử

Dưới đây là 4 bài thuốc đơn giản từ kỷ tử giúp hỗ trợ nâng cao sức đề kháng, có thể áp dụng tại nhà:

Trà Kỷ Tử Nhân Sâm

Nguyên liệu: 10g kỷ tử, 5g nhân sâm lát, vài lát gừng tươi.

Cách dùng: Hãm các nguyên liệu với nước sôi trong bình giữ nhiệt khoảng 15–20 phút, uống thay trà trong ngày.

Công dụng: Bồi bổ khí huyết, nâng cao thể trạng, thích hợp với người hay mệt mỏi, suy nhược và người cao tuổi.

Cháo Kỷ Tử Hạt Sen

Nguyên liệu: 10g kỷ tử, 15g hạt sen, 1 nắm gạo tẻ.

Cách làm: Vo gạo, nấu cháo cùng hạt sen cho nhừ, cho kỷ tử vào đun thêm 5–7 phút, ăn nóng vào buổi sáng hoặc chiều.

Công dụng: An thần, dưỡng tâm, tăng sức đề kháng, cải thiện giấc ngủ.

Kỷ Tử Chưng Mật Ong

Nguyên liệu: 20g kỷ tử khô, 200ml mật ong nguyên chất.

Cách làm: Kỷ tử rửa sạch, để ráo nước, ngâm với mật ong trong lọ thủy tinh, để 3–5 ngày là dùng được.

Cách dùng: Mỗi sáng dùng 1 thìa mật ong pha nước ấm, ăn kèm vài quả kỷ tử.

Công dụng: Tăng sức đề kháng, hỗ trợ gan, làm sáng mắt, phù hợp với người làm việc nhiều trước màn hình máy tính.

Canh Gà Hầm Kỷ Tử

Nguyên liệu: 1 con gà ta nhỏ (hoặc gà ác), 20g kỷ tử, vài lát gừng.

Cách làm: Gà làm sạch, hầm cùng các nguyên liệu trong 1,5–2 tiếng, nêm nếm vừa ăn.

Công dụng: Bổ khí huyết, tăng miễn dịch, giúp phục hồi thể lực, nhất là người bệnh sau ốm.

Lưu Ý Khi Sử Dụng Kỷ Tử

Kỷ tử tuy lành tính nhưng không nên lạm dụng, nhất là những người đang bị cảm sốt, tiêu chảy, phụ nữ mang thai, hoặc cơ địa nhiệt nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.